Onze partnerlanden

Pays Action

De context

Met meer dan 46,1 miljoen inwoners stond Kenia in 2017 op de 146^ste plaats van 188 in de HDI-rangschikking (Human Development Index) van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties. De belangrijkste inkomstenbronnen zijn enerzijds export van koffie en thee en anderzijds het toerisme naar de nationale parken en wildreservaten. Door de grote droogte van 2016 en ook nog tijdens het grootste deel van 2017 waren de oogsten zeer slecht en stegen de consumptieprijzen met maar liefst 6,68%.

De economische en financiële crisis maakte duizenden arbeiders werkloos. 80% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Meer dan 60% van de arbeidsbekwame bevolking is werkloos, het overgrote deel hiervan zijn jongeren. Meer dan 60% van de werkende bevolking is dagloner en meer dan 70% van de werknemers werkt in de informele economie waar ze niet over dezelfde rechten en van dezelfde bescherming genieten als werknemers in de formele economie. De informele economie vertegenwoordigt de meerderheid van de Keniaanse arbeidsmarkt. Hier betaalt men geen belastingen, is er geen arbeidsinspectie en zijn er geen regels. De sector levert wel het grootste deel van de nieuwe arbeidsplaatsen in de Keniaanse economie,  wat betekent dat de overgrote meerderheid van Keniaanse werknemers in onzekere, gevaarlijke en onhygiënische omstandigheden moet werken zonder sociale zekerheid of vakbonden om hen te verdedigen. We kunnen gerust stellen dat de vruchten van de economische groei vooral naar de Keniaanse elite gaan. De middenklasse kent wel een vrij aanzienlijke groei.  In de formele economie is de situatie ook niet rooskleurig. Vooral de toename van onderaanneming, dagcontracten en andere vormen van flexibilisering van de arbeidsrelaties maakt het vakbondswerk moeilijker en betekent een grote syndicale uitdaging. Tot op heden worstelen de Keniaanse vakbonden nog met de vraag hoe hiermee om te gaan.  Dit heeft immers grote gevolgen voor de vrijheid van vereniging en het recht op collectieve onderhandelingen aangezien het moeilijk is om deze groep werknemers te organiseren, te vertegenwoordigen en te verdedigen: volgens de wet moet een werknemer een vast contract hebben om lid te kunnen worden van de vakbond.

 

Onze acties

Sterke vakbonden zijn nodig voor de verdediging van de arbeiders
Het programma met de Keniaanse vakbonden spitst zich toe op het versterken van de representativiteit en de capaciteiten van de partners om de rechten van de werknemers in hun respectieve sectoren te verdedigen. Hierbij wordt sterk het accent gelegd op de sociale dialoog en het verzekeren van stabielere en betere arbeidsomstandigheden van de werknemers. Vanaf 2017 wordt arbeiderseducatie de rode draad doorheen al onze acties in Kenia.

Transportsector
In de Keniaanse transportsector ondersteunt het ISVI samen met de Belgische Transportbond BTB en de Internationale Transport Federatie ITF, sinds 2015 de Kenyan Dock Workers’ Union (DWU)  en de Kenyan Long Distance Truck Drivers Union (KLDTDU). Het accent ligt op de capaciteitsversterking van de vakbondsstructuren door middel van vorming voor kaders en delegees enerzijds en via sensibiliserings- en rekruteringscampagnes anderzijds.

Concreet willen we in deze cyclus:

• verder werken aan het versterken van de capaciteiten van de transportvakbonden op het vlak van vakbondsmanagement, ledenbeheer, rekrutering, sociaal overleg, dienstverlening aan de leden, … Dit doen we door middel van vorming voor vakbondskaders en delegees.
• versterken van de juridische dienstverlening aan de leden, door opleiding van een team juridisch assistenten die de nodige voorbereidingen kunnen maken voor rechtszaken, Cao’s laten registreren en een aantal kleinere zaken kunnen pleiten…
• de werknemers sensibiliseren en te organiseren om zich aan te sluiten bij de vakbond en erin te participeren door middel van rekruteringscampagnes aan o.a. grensovergangen en tankstations, plaatsen waar de vrachtwagenchauffeurs vaak overnachten
• de vakbondsafgevaardigden de nodige kennis en tools bij te brengen om de werknemers te kunnen sensibiliseren over het risico op HIV/Aids, het belang van zich vrijwillig te laten testen en het juiste gebruik van medicijnen. Het accent ligt hierbij op een gedegen vorming van vakbondsafgevaardigden in veiligheid en gezondheid op het werk, in de HIV/Aids problematiek en in het onderhandelen van goede cao’s in de bedrijven. Hoe beter hun kennis in deze domeinen, hoe beter ze de werknemers kunnen informeren en sensibiliseren
• de werknemers sensibiliseren over hun rechten en hoe ze deze kunnen claimen via sociaal overleg. Hiervoor gebruiken we de methodologie van de studiecirkels.

Metaalsector
Het ISVI en ABVV Metaal ondersteunen sedert 2007 de Keniaanse metaalvakbond, de Kenyan Engineering Workers’ Union (KEWU). In een eerste fase werkten we samen met KEWU aan het versterken van de vakbondsstructuren, het verbeteren van de interne communicatie en de capaciteitsversterking van de vakbondskaders. Hiervoor organiseerden we vormingen over organisatie, onderhandelingstechnieken, strategische planning, communicatie en leiderschap. We ondersteunden de ontwikkeling van een gegevensbank voor ledenregistratie, toolkits voor delegees en propagandamateriaal voor ledenwerving.

In 2017 startte KEWU met het organiseren van studiecirkels voor de educatie van de werknemers over Arbeidswetgeving, CAO’s, Veiligheid en gezondheid en HIV/Aids, zodat meer werknemers hun rechten zullen kennen en weten hoe deze op te eisen. Uiteraard blijft KEWU ook nog inzetten op vorming van delegees om een goede dienstverlening naar de leden toe te verzekeren. KEWU blijft ook verder werken aan zijn interne versterking door duidelijke beleidslijnen en procedures uit te werken over financieel beheer, interne communicatie en rapportering, ledenbeheer, taakverdeling, gender en jongeren. De vorming van juridisch assistenten (Paralegals) uit de vorige cyclus bleek heel waardevol voor KEWU en diens capaciteiten om zijn leden te verdedigen voor de arbeidsrechtbanken. KEWU zal dan ook buiten het ISVI-programma verder blijven inzetten op het versterken van de juridische dienstverlening.

Federatie
Het ISVI ondersteunt samen met het Federaal ABVV de Central Organisation of Trade Unions of Kenya, (COTU-K), de Keniaanse vakbondsfederatie in het verstevigen van zijn autonomie om een basiseducatie te verschaffen aan werknemers, vakbondsvertegenwoordigers en vakbondsleiders. Om zoveel mogelijk mensen te bereiken, doen we hiervoor beroep op het PANAF programma, het Pan-Afrikaans programma voor syndicale samenwerking via de methodologie van studiecirkels. Dit programma is aanwezig in 15 Afrikaanse landen en wordt beheerd door de Zweedse vakbonden LO en TCO, het ABVV, de Braziliaanse vakbond CUT, De Afrikaanse vleugel van het Internationaal Vak Verbond, IVV-Afrika en de Organisatie voor Afrikaanse Vakbondseenheid OATTU. De voornaamste strategie van dit programma is het uitbouwen van een syndicale beweging die één is in haar acties en dit meer bepaald via het opstarten van studiecirkels. De studiecirkels is een vormingsmethode voor permanente arbeidersvorming die aangepast is aan de Afrikaanse context en die toelaat om met een minimum aan middelen een maximum van werknemers te bereiken. De studiecirkel heeft zijn oorsprong in de traditionele Afrikaanse leermethode waarbij de informatie van generatie tot generatie werd doorgegeven door middel van groepsdiscussies, liederen, verhalen, gedichten en spreekwoorden.  Dit gebeurde meestal onder een boom, of ’s avonds bij het haardvuur, waar de ouderen hun kennis doorgaven aan de jongeren.

Het is de bedoeling om via deze studiecirkels:de kennis en capaciteiten van de aangesloten vakbonden en vakbondsleden te verbeteren

• individueel denken en analytische vaardigheden te stimuleren
• ervaringen met anderen uit te wisselen met respect en tolerantie voor verschillende meningen
• een gevoel van solidariteit te ontwikkelen
• democratische waarden te appreciëren
• leden voor te bereiden voor toekomstig leiderschap

Onze partners
COTU-K – Central Organisation of Trade Unions – Kenya
ITF – International Transport Federation
DWU – Dock Workers Union
KLDTDAWU – Kenyan Long Distance Truck Drivers and Allied Workers Union
KEWU- Kenyan Engineering Workers Union